• Home
    • contact
    • steunen
    • medewerkers
    • NIEUW
  • Brieven over God
    • K. D’huyvetters - Brieven over God
    • Oldenburg
    • Van Velthuysen - Ostens
    • Burgh - Stensen
    • Hudde
    • Jelles
    • Boxel
    • Schuller - Tschirnhaus
  • Ethica
    • K. D’huyvetters - Ethica: vertaling
    • Eerste deel >
      • 1-definities
      • axioma's
      • 1-stellingen
      • 1-appendix
    • Tweede deel >
      • 2-voorwoord
      • 2-definities
      • 2-axioma's
      • 2-stellingen
      • kleine fysica >
        • 2-lemma's
        • 2-axioma's
        • 2-lemma's
        • 2-postulaten
      • 2-stellingen
    • Derde deel >
      • 3-voorwoord
      • 3-definities
      • 3-postulaten >
        • 3-postulaat 2
      • 3-stellingen
      • 3-definities van de gemoedstoestanden
    • Vierde deel >
      • 4-voorwoord
      • 4-definities
      • 4-axioma
      • 4-stellingen
      • 4-appendix
    • Vijfde deel >
      • 5-voorwoord
      • 5-axioma's
      • 5-stellingen
  • Staatkundige verhandeling
    • TP scherm
    • TP afdruk
  • Theologisch-staatkundige verhandeling
  • Meer lezen
    • Onderzoek
    • Literair >
      • OP_Bouwmeester
      • PPC_CM_Bouwmeester
    • Publicaties Karel D'huyvetters >
      • Esoterisch of exoterisch?
      • K. D’huyvetters - Theologisch-staatkundige verhandeling
      • Hasana Sharp - God, of natuur
      • RadicalThinkers
      • Oxford handbook of Spinoza
      • K. D’huyvetters - God is groter
      • E. Balibar - Spinoza politiek
    • Nuttige links
  • Bibliotheca Spinozana Flandrica
Spinoza in Vlaanderen

Vierde deel van de Ethica:
De horigheid van de mens of de kracht van de gemoedstoestanden
definitie 5

I - II - III - IV - V
voorwoord definities axioma stellingen appendix

1 2 3 4 5 6 7 8

Vertaling
​
Definitie 5. Onder tegengestelde gemoedstoestanden zal ik in het vervolg die verstaan die een persoon in andere richtingen trekken, hoewel ze van dezelfde soort zijn, zoals praalzucht en gierigheid, die vormen zijn van liefde; ze zijn niet van nature tegengesteld, maar accidenteel.
Latijnse tekst
​
V. Per contrarios affectus in sequentibus intelligam eos qui hominem diversum trahunt quamvis ejusdem sint generis ut luxuries et avaritia quæ amoris sunt species nec natura sed per accidens sunt contrarii. 
Toelichting
Deze definitie formuleert een belangrijke afspraak. Er zijn gemoedstoestanden die zich paarsgewijze aandienen en wel als elkaars tegengestelde, als tegenpolen van eenzelfde begrip. Spinoza zal van deze definitie herhaaldelijk gebruik maken bij het wetenschappelijk identificeren en definiëren van gemoedstoestanden. Wanneer hij immers het bestaan van een bepaalde gemoedstoestand heeft aangetoond, kan hij in zeer veel gevallen de termen daarvan omkeren en zo tot de definitie komen van een tegengestelde gemoedstoestand. Er bestaat tussen die twee tegengestelde gemoedstoestanden een verwantschap: het zijn vormen van een zelfde gemoedstoestand, ze zijn van dezelfde soort, maar het zijn uitersten aan het tegenovergestelde eind van het spectrum. Spinoza geeft het voorbeeld van de verhouding die mensen hebben tot bezit en rijkdom; dat kan enerzijds leiden tot extreme hebzucht en gierigheid, maar anderzijds tot extreme hebzucht en praalzucht. Gierigheid en praalzucht zijn allebei vormen van hebzucht, maar ze verschillen van elkaar door het gebruik dat hebzuchtigen maken van de rijkdom die zij hebben. In het ene geval door die rijkdom te verkwisten, in het andere geval door extreem te verzamelen en niets uit te geven. Het gaat dus niet om een verschil in de natuur van de gemoedstoestand, maar om een verschil in het omgaan met het voorwerp van de gemoedstoestand, namelijk rijkdom en bezit. Dat noemt Spinoza een accidenteel verschil; Van Dale geeft inderdaad als eerste betekenis van accidenteel niet ‘per ongeluk plaatsvindend’, maar ‘toevallig’ of ‘bijkomstig’. Het is een begrip dat we herhaaldelijk zullen ontmoeten.

Aangestuurd door Maak uw eigen unieke website met aanpasbare sjablonen.
  • Home
    • contact
    • steunen
    • medewerkers
    • NIEUW
  • Brieven over God
    • K. D’huyvetters - Brieven over God
    • Oldenburg
    • Van Velthuysen - Ostens
    • Burgh - Stensen
    • Hudde
    • Jelles
    • Boxel
    • Schuller - Tschirnhaus
  • Ethica
    • K. D’huyvetters - Ethica: vertaling
    • Eerste deel >
      • 1-definities
      • axioma's
      • 1-stellingen
      • 1-appendix
    • Tweede deel >
      • 2-voorwoord
      • 2-definities
      • 2-axioma's
      • 2-stellingen
      • kleine fysica >
        • 2-lemma's
        • 2-axioma's
        • 2-lemma's
        • 2-postulaten
      • 2-stellingen
    • Derde deel >
      • 3-voorwoord
      • 3-definities
      • 3-postulaten >
        • 3-postulaat 2
      • 3-stellingen
      • 3-definities van de gemoedstoestanden
    • Vierde deel >
      • 4-voorwoord
      • 4-definities
      • 4-axioma
      • 4-stellingen
      • 4-appendix
    • Vijfde deel >
      • 5-voorwoord
      • 5-axioma's
      • 5-stellingen
  • Staatkundige verhandeling
    • TP scherm
    • TP afdruk
  • Theologisch-staatkundige verhandeling
  • Meer lezen
    • Onderzoek
    • Literair >
      • OP_Bouwmeester
      • PPC_CM_Bouwmeester
    • Publicaties Karel D'huyvetters >
      • Esoterisch of exoterisch?
      • K. D’huyvetters - Theologisch-staatkundige verhandeling
      • Hasana Sharp - God, of natuur
      • RadicalThinkers
      • Oxford handbook of Spinoza
      • K. D’huyvetters - God is groter
      • E. Balibar - Spinoza politiek
    • Nuttige links
  • Bibliotheca Spinozana Flandrica